Zatrudnianie cudzoziemców na terytorium RP wiąże się dla pracodawców z obowiązkami, których należy dochować, aby zatrudnienie odbyło się w sposób pełni legalny. Poniżej przedstawimy najczęstsze problemy pracodawców mierzących się z zalegalizowaniem pracy obcokrajowca.
- Dobór odpowiedniej procedury.
Legalizacja pracy może przyjąć kilka wariantów. Aby wybrać odpowiednie rozwiązanie należy uwzględnić narodowość, tytuł pobytowy cudzoziemca, historię jego pobytu i zatrudnienia w Polsce oraz przede wszystkim, czy mają wobec niego zastosowania zwolnienia w zakresie konieczności posiadania zezwolenia na pracę. Takim zwolnieniom podlegają min. studenci stacjonarni polskich uczelni, absolwenci polskich studiów stacjonarnych oraz małżonkowie obywateli UE. Warto więc sprawdzić po kolei wszystkie przesłanki uprawniające do pobytu i pracy, a następnie zawnioskować o tytuł uprawniający do podejmowania pracy, który będzie dla nas najkorzystniejszy.
2. Sprawdzenie tytułu pobytowego cudzoziemca.
Każdy pracodawca przed zatrudnieniem cudzoziemca powinien sprawdzić czy kandydat do pracy posiada tytuł pobytowy, który mu to umożliwia. Należy pamiętać, iż wykonywanie pracy przez posiadaczy wiz turystycznych bądź wiz wydanych w celu odwiedzin rodziny jest nielegalne. W 2019 roku wydane zostało także rozporządzenie, które uniemożliwia posiadaczom wiz typu „01” oraz „02” uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy.
3. Estymacja czasu potrzebnego na zatrudnienie cudzoziemca.
Planując zatrudnienie obcokrajowca powinniśmy obliczyć czas niezbędny do uzyskania odpowiednich dokumentów. Warto zrobić to jeszcze na etapie rekrutacji, aby cudzoziemiec nie utknął w Polsce bez możliwości podjęcia pracy. Właściwa estymacja czasowa pomoże także uniknąć opóźnienia startu projektu, w którym zatrudniany cudzoziemiec pełnić ma znaczącą rolę. Urzędowe terminy uzyskania dokumentów nie mają niestety często odzwierciedlenia w rzeczywistości, dla tego o ile Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy w większości Urzędów Pracy otrzymamy w terminie 7 dni, o tyle czas oczekiwania na Zezwolenia na pracę różni się w zależności od województwa. Pamiętajmy również, że dla zawodów niezwolnionych z konieczności uzyskania Informacji Starosty, do estymacji czasu potrzebnego na uzyskanie Zezwolenia na pracę należy zawsze doliczyć 21 dni, czyli okres w jakim Powiatowy Urząd Pracy wyda taką opinię.
4. Dochowanie obowiązków informacyjnych.
Aby praca cudzoziemca była legalna pracodawca jest zobowiązany nie tylko do uzyskania odpowiednich zezwoleń, ale również dochowania szeregu obowiązków informacyjnych. Wielu przedsiębiorców zatrudniających pracowników zza zachodniej granicy pamięta o konieczności rejestracji Oświadczenia, zapomina jednak, że należy także poinformować Urząd o rozpoczęciu pracy na jego podstawie. Do obowiązków informacyjnych należą m.in.:
- Informacja podjęciu/niepodjęciu zatrudnienia przez pracownikóa, dla którego uzyskane zostało Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy
- Informacja o rozwiązaniu umowy z cudzoziemcem, którego zezwolenie na pracę pozostaje ważne przez dłużej niż 3 miesiące po rozwiązaniu umowy
- Informacja o zmianie miejsca wykonywania pracy przez cudzoziemca
- Informacja o zmianie danych rejestrowych spółki, takich jak nazwa lub adres rejestrowy
5. Rodzaj umowy.
Przedsiębiorcy często zastanawiają się nad tym jakie rodzaje umów można zawrzeć z obcokrajowcami. Odpowiedź jest prosta: takie same jak z obywatelem polskim. Może być to zarówno umowa o pracę na czas określony jak i nieokreślony, a także wszystkie rodzaje umów cywilnoprawnych. Jedyną różnicą jest wymagana pisemna forma zawarcia umowy. Pracodawca powinien pamiętać, że umowa powinna być sporządzona w języku zrozumiałym dla cudzoziemca, najlepiej więc przygotować umowę dwujęzyczną. W przypadku zawarcia umowy o pracę wyłącznie w języku polskim z osobą nie władającym w tym języku, może być to podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy potraktowane jako przesłanka nielegalnego powierzenia pracy.
