Zezwolenie na pracę – wskazówki dla pracodawcy

Myślisz o zatrudnieniu cudzoziemców? Odczuwasz braki kadrowe, a na polskim rynku pracy nie ma specjalistów z twojego zakresu zainteresowań – ten artykuł jest dla Ciebie! Według aktualnych danych Ministerstwa Rodziny i Pracy, w dalszym ciągu możemy zaobserwować rosnący trend odnośnie liczny zarejestrowanych oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom, jak i liczbę wydanych zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. 

Legalna praca dla cudzoziemców w Polsce

Podstawową zasadą prawa imigracyjnego w Polsce jest to, iż cudzoziemiec, aby móc wykonywać pracę i jednocześnie legalnie przebywać w Polsce, musi posiadać legalną podstawę pobytu oraz dokument legalizujący jego pracę. Bez zalegalizowanego pobytu, cudzoziemiec nie może wykonywać pracy w Polsce. 

Za legalizację swojego pobytu odpowiedzialny jest cudzoziemiec i to on jest stroną postępowania administracyjnego. W kwestii legalizacji pracy cudzoziemca stroną postępowania jest przyszły pracodawca. Pracodawca jest także zobowiązany kontrolować czy pobyt cudzoziemca w Polsce jest legalny, gdyż może mieć to ogromne konsekwencje prawne, jak i finansowe dla pracodawcy. 

Zgodnie z aktualnym stanem prawnym w Polsce, zatrudnienie cudzoziemców jest możliwe na podstawie:

• Powiadomienia o zatrudnieniu obywatela Ukrainy (art. 22 ustawy o Pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa z dnia 12 marca 2022 r.);
• Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (art. 88z ustawy o promocji zatrudnienia instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. );
• Zezwolenia na pracę  (art. 88 ustawy o ustawy o promocji zatrudnienia instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.);
• Warunków zwalniających z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę dla obcokrajowca. 

Zezwolenie na pracę – podstawowe informacje

Zezwolenie na pracę jest dokumentem umożliwiającym zatrudnienie cudzoziemca w Polsce. Zezwolenia na pracę mają różne typy, podzielone ze względu na rodzaj wykonywanej pracy przez cudzoziemca: 

1. wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej, lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem mu prokury przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy;
3. wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z pracodawcą zagranicznym;
4. wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa);
5. wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt B-D.

Dodatkowo wyróżnia się zezwolenia na pracę sezonową, o których mowa w art. 88n-88y ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, które wymagane są jeżeli cudzoziemiec wykonuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pracę w zakresie działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9  na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Kroki – jak uzyskać zezwolenie na pracę?

O uzyskanie zezwolenia na pracę wniosku przyszły pracodawca cudzoziemca. Należy podkreślić słowo „przyszły”, gdyż zatrudnienie cudzoziemca jest dopiero możliwe po uzyskaniu zezwolenia na pracę. Zezwolenie na pracę jest ważne tylko przez określony czas, wskazany w nim, nie dłuższy jednak niż 3 lata. Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę składa się do wojewody właściwego, ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy.

Oprócz samego wniosku o wydanie zezwolenia na pracę należy dołączyć odpowiednie dokumenty, między innymi kopie wszystkich stron dokumentu podróży cudzoziemca, oświadczenie o niekaralności pracodawcy, czy informacje właściwego starosty o braku możliwości zaspokojenie potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestr bezrobotnych lub o brak rezultatu naboru prowadzonego przez pracodawcę. 

Ustawowy czas trwania postępowania to 30 dni kalendarzowych. Jednakże, w każdym województwie wygląda to inaczej. Jest to w dużej mierze zależne od ilości składanych wniosków w danym okresie oraz tego, czy złożone dokumenty są wystarczające do wydania takiego zezwolenia. 

Zezwolenie na pracę a obowiązki pracodawcy 

Według aktualnych przepisów prawnych pracodawca powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, od którego wymagane jest posiadanie zezwolenia na pracę, ma obowiązek przede wszystkim: 

1. sprawdzić (przed powierzeniem pracy) czy cudzoziemiec posiada ważny dokument uprawniający do pobytu w Polsce, zrobić kopię tego dokumentu i przechowywać go przez cały okres zatrudniania cudzoziemca;
2. upewnić się, że z tytułem pobytowym cudzoziemca może wiązać się uprawnienie do podejmowania pracy na terytorium RP;
3. podpisać umowę z cudzoziemcem. Bez względu na jej rodzaj, musi to być umowa w formie pisemnej oraz przedstawić cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy jej tłumaczenia na język zrozumiały dla cudzoziemca;
4. uwzględnić w umowie z cudzoziemcem warunki zawarte w zezwoleniu na pracę na pracę – wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem nie może być niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
5. w przypadku zezwolenia typu A  dostosować wynagrodzenie cudzoziemca do aktualnej wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę;
6. przekazać cudzoziemcowi jeden egzemplarz zezwolenia na pracę, którego to zezwolenie dotyczy w formie pisemnej;
7. zachować należytą staranność w postępowaniach o wydanie, przedłużenie i uchylenie zezwolenia na pracę cudzoziemca;
8. w przypadku zezwoleń typu C, D, i E dostosowywać wysokość wynagrodzenia cudzoziemca do aktualnej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, co najmniej raz w roku.

Należy pamiętać, iż powierzanie pracy cudzoziemcowi bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. 

Dodatkowo, powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi nieposiadającemu zezwolenia na pracę, w przypadkach gdy jest ono wymagane, lub powierzenie wykonywania pracy na innych warunkach, lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę dla cudzoziemca jest nielegalne i podlega karze grzywny na zasadach określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Oprócz wyżej wymienionych obowiązków pracodawca zobligowany jest też w terminie 7 dni pisemnie powiadomić wojewodę, który wydał zezwolenia na pracę, o następujących okolicznościach: 

• cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, na warunkach, o których mowa w art. 88f ust. 1b (tj. m.in. na okres łącznie nieprzekraczający 30 dni w roku kalendarzowym);
• nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy, lub przejęcie zakładu pracy, lub jego części przez innego pracodawcę;
• nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
• zmieniła się osoba reprezentująca pracodawcę, o której mowa w art. 88c ust. 6 pkt 3;
• cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;
• cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 3 miesiące;
• cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.

Jeżeli jesteś pracodawcą i zatrudniasz lub chciałabyś zatrudnić cudzoziemców, ale nie wiesz, jak zacząć – możemy Ci w tym pomóc. Uzyskiwanie dokumentów pozwalających na legalne zatrudnienie cudzoziemców w Polsce, jest skomplikowane i stanowi nie lada wyzwanie dla każdego przedsiębiorcy. Dzięki wieloletniej praktyce, jak i znajomości przepisów obowiązujących w Polsce wspieramy pracodawców w zakresie legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców, na terytorium całej Polski. Zajmujemy się uzyskaniem wszystkich dokumentów pozwalających na legalną pracę w Polsce, w tym zezwoleniami na pracę, jak i oświadczeniami o powierzeniu wykonywania pracy. Dodatkowo, po zatrudnieniu cudzoziemców, udzielamy wsparcia, w zakresie uzyskania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę. Zapraszamy do kontaktu!